Co to jest fotografia otworkowa?
Fotografia otworkowa to technika fotograficzna, która jak sama nazwa wskazuje opiera się na wykorzystaniu otworka. Technika ta nie wymaga posiadania obiektywu. Jedyne co jest niezbędne to zamknięte szczelnie pudełko z otworkiem o odpowiedniej średnicy oraz papier fotograficzny lub klisza. Camera obscura – bo pod taką nazwą również funkcjonuje – może mieć wielkość pudełka po zapałkach a nawet pokoju. Chcąc wykonać zdjęcie tą techniką, możemy zaopatrzyć się w gotowy aparat (dostępny w sprzedaży w internecie) lub samemu go wykonać.
Jak wykonać aparat otworkowy?
W pierwszej kolejności należy wyłożyć wnętrze pudełka czarnym materiałem (np. papierem). W kawałku folii aluminiowej igłą wykonuje się niewielki otwór (ok. 0,1 do 0,3 mm), który będzie pełnił funkcję obiektywu. W ten sposób przygotowaną folię, należy umieścić od wewnątrz w pudełku, w miejscu wycięcia większego otworu, pamiętając aby szczelnie przykleić brzegi folii do wnętrza pudełka. W środku pudełka, na przeciwległej do otworu ścianie należy umieścić materiał światłoczuły (np. kliszę lub papier fotograficzny). Najważniejszą kwestią jest, aby wykonać ostatniąa czynność w całkowitej ciemności, w przeciwnym wypadku nasz materiał światłoczuły zostanie zaświetlony. Powiększenie obrazu zależeć będzie od odległości umieszczenia kliszy lub papieru fotograficznego od wykonanego otworu, przez który będzie wpadało światło. Im mniejsza będzie między nimi odległość, tym większy kąt widzenia uzyskamy – to tak jakbyśmy dysponowali obiektywem szerokokątnym, o krótszej ogniskowej – obraz nie będzie powiększony. Jeżeli natomiast dysponujemy większym pudełkiem – odległość pomiędzy ściankami jest większa, uzyskujemy obraz powiększony – co odpowiada obiektywowi o dłuższej ogniskowej. Wraz ze wzrostem odległości materiału światłoczułego od otworu zmniejsza się też jasność uzyskanego obrazu. Wykonując otwór o większej średnicy, otrzymamy poprawę ostrości kosztem zmniejszenia jasności obrazu.
Fotografie uzyskane tą techniką są często rozmyte. Fachowcy ten typ uzyskanej ostrości lub wręcz nieostrości nazywają obrazem „miękkim”. Dodatkowym efektem nadającym fotografii otworkowej artystyczny wymiar jest nieskończona głębia ostrości. Czas naświetlania zdjęcia zależy wyłącznie od koncepcji fotografa. Może on wynosić od pół sekundy do kilku godzin a nawet miesięcy.